Programlanabilir Mantıksal Denetleyici Nedir?

Programlanabilir Mantıksal Denetleyici ya da PLC, kompleks endüstriyel süreçlerdeki makineleri ve benzeri ekipmanları üzerlerindeki sensörler yardımıyla kontrol ederek veriler toplayan ve bu veriler doğrultusunda alınacak eylemlere karar vererek otomasyon ve optimizasyona katkı sağlayan akıllı bir bilgisayar sistemi ya da donanımdır.

PLC, özellikle montaj hatlarında kullanım için son derece idealdir. Rutin ve tekrarlayan işlerde insanların yerini alarak çalışanlarınızı stratejik görev alanlarına kaydırmanızı sağlayabilir. Yüksek sıcaklık ve yüksek basınca sahip zorlu çalışma koşullarında da görevlendirilebilen Programlanabilir mantıksal denetleyiciler, bu sayede çalışan güvenliğini garantiye alarak endüstriyel süreçlerinizi üstün verim ve hızla tanıştırabilir.

Endüstriyel otomasyonun kritik parçalarından biri olan mantıksal denetleyiciler, endüstriyel süreçlerde akıllı makineleri kontrol ederken girilen emirler doğrultusunda üretim tarzını ve şeklini tamamen değiştirebilecek kabiliyettedir. Programlanabilir mantıksal denetleyicilerin özelleştirilebilirlik noktasındaki bu avantajı endüstriyel süreçlerde geçişkenliği arttırarak hızlı ve esnek süreçlerin kapısını aralar.

PLC Tarihçesi

Makinelerin manuel olarak kontrol edilmesi endüstriyel süreçlerden istenen verimin tam olarak alınamamasına ve işlerin çok daha yavaş bir biçimde gerçekleşmesine sebep oluyordu. Ayrıca programlanabilir mantıksal denetleyiciler öncesinde kullanılan kontrol sistemleri sabit bir yapıya sahipti ve eylem sırasında görevinin değiştirilmesi mümkün değildi. Her duruma göre programlanabilen mantıksal denetleyicilerin sunduğu esnek çözümler sayesinde üretim sislemlerinin görevlerini eylem sırasında değiştirmek mümkün oldu ve üretim süreçleri hızlandırılarak verim arttırıldı.

PLC’nin temelleri 1960’larda yukarıda bahsettiğimiz ihtiyaçlar üzerine atıldı. Programlanabilir mantıksal denetleyicilerin öncesinde endüstriyel otomasyonda daha çok rölelerden faydalanılıyordu. Ancak rölelerin kullanılması hem maliyeti arttırıyor hem de süreci karmaşıklaştırıyordu. Bu sebeple endüstriyel süreçlerin daha verimli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için yeni çözüm arayışlarına başlanmıştı.

1968 yılında General Motors mühendislerinden Dick Morley tarafından PLC’nin temelleri atıldı. Otomasyon süreçlerini etkinleştirme amacıyla yola çıkan Morley’nin kafasındaki ana fikir esnek, programlanabilir  ve kolayca özelleştirilebilir bir kontrol sistemi oluşturmaktı.

Dick Morley liderliğinde bir ekip 1969 yılında ilk programlanabilir mantıksal denetleyici prototipi olan Modicon 084’ü (Modular Digital Controller) üretti. Modicon 084’ün endüstriyel alanda faydalanılan ilk programlanabilir mantıksal denetleyici prototipi olduğu söylenebilir.

İlerleyen senelerde programlanabilir mantıksal denetleyici teknolojisi hızla gelişimini sürdürdü ve endüstrideki kullanımı arttı. Gelişen teknolojiyle birlikte mantıksal denetleyicilerin yapısı da karmaşıklaştı ve farklı endüstriyel alanlarda kullanılmaya başlandı. Günümüzde mantıksal denetleyicilerden üretim tesislerinden su arıtma tesislerine pek çok farklı alanda faydalanılmaktadır.

PLC Kullanım Alanları

Endüstriyel otomasyonda kritik bir öneme sahip olan mantıksal denetleyiciler, endüstriyel üretim gerektiren pek çok farklı alanda kullanılmaktadır. Bu kısımda PLC’nin kullanım alanlarını detaylı bir şekilde ele alacak ve programlanabilir mantıksal denetleyicilerin bu alanlara ne gibi katkılar sunduğunu ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz.

Üretim Tesisleri

PLC’ler özellikle üretim hatlarının kontrolünde merkezi bir  rol oynar. Otomasyon sistemleri, kovneyörler, robotik kollar, montaj istasyonları ve benzeri ekipmanlar programlanabilir mantıksal denetleyiciler tarafından kontrol ve koordine edilir. Üretilen ürünlerin montajı, testi, paketlenmesi ve paletlenmesi işlemleri programlanabilir mantıksal denetleyicilerin programlanmasıyla gerçekleştirilir.

Üretim hattının optimize edilmesi endüstriyel üretim süreçlerinden alınan verimi de arttırır. Rutin ve tekrarlayan görevlerin otomasyona bağlanması sayesinde iş gücü maliyetleri azaltılır ve üretim süreçleri daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilir.

Ayrıca programlanabilir mantıksal denetleyici sistemlerinin endüstriyel süreçlerde kullanılan akıllı makinelerden gelen verileri toplayabilmesi sayesinde üretim araçlarının izlenmesi ve gerekli noktalarda iyileştirilmesi mümkün olur.

Otomotiv Sektörü

Otomotiv sektörü, karmaşık üretim süreçlerine sahip ve yüksek kalite standartlarına uyulması gereken bir sektördür. PLC kullanımıyla birlikte otomotiv sektörünün karmaşık süreçleri basite indirgenebilir ve elde edilen ürünlerde istikrarlı bir kaliteye ulaşılabilir.

Programlanabilir mantıksal denetleyiciler ile boyama robotları, boya püskürtme sistemleri ve kurutma fırınları kontrol edilebilir. Aynı zamanda depo otomasyonu ve malzeme taşıma sistemlerinin verimli bir şekilde yönetilmesi sağlanabilir.

Enerji Sektörü

PLC sistemlerinden, elektrik santralleri, su arıtma tesisleri, rüzgar ve güneş enerjisi tesisleri gibi enerji sektörü kapsamında yer alan pek çok alanda faydalanılabilir. Söz konusu tesislerdeki enerji dağıtım ağlarının yönetilmesi ve kontrol edilmesi programlanabilir mantıksal denetleyiciler yardımıyla gerçekleştirilebilir.

Lojistik Sektörü

Demiryolu sinyalizasyon ve havayolu bagaj taşıma sistemleri, asansör ve vinç gibi taşıma ve ulaşımı sağlayan lojistik sektörü dahilindeki işlemler programlanabilir mantıksal denetleyiciler ile yüksek verim alınacak şekilde yeniden yapılandırılarak optimize edilebilir.

Bina Otomasyonu

Programlanabilir mantıksal denetleyiciler sayesinde binalardaki otomatik sistemlerinin kontrolü gerçekleştirilebilir. Binalardaki aydınlatma, ısıtma ve havalandırma sistemlerini kapsayan bina otomasyonu en etkin şekilde sağlanarak çok daha kolay ve rahat süreçlere ulaşılabilir.

PLC Yapısı

Modern endüstriyel otomasyon ve üretim süreçleri için programlanabilir mantıksal denetleyiciler kritik bir öneme sahiptir. Bu mantıksal denetleyiciler sayesinde bu süreçlerde yer alan makineler, süreçler ve sistemler kontrol edilebilir. PLC’nin yapısı dört temel parçadan oluşur. Her parça üretim süreçlerini optimize edebilmek ve otomasyona bağlayabilmek adına birbiriyle entegre bir şekilde çalışır. PLC’nin yapısını oluşturan temel parçalar şu şekildedir:

• Güç Kaynağı
• Etkileşim Modülü
• İşlemci
• Giriş ve Çıkış

Güç Kaynağı

Güç kaynağı sayesinde PLC sistemine voltaj girişi sağlanır. Elektrik sinyale çevrilerek bu mantıksal denetleyicilerin diğer sistemlerle iletişime geçebilmesi için gereken güce dönüştürülür.

Etkileşim Modülü

PLC’nin yapısında bulunan etkileşim modülü sayesinde mantıksal denetleyicilerin birbirleriyle ve otomasyona bağlayacakları sistemlerle iletişime geçebilmeleri sağlanır.

İşlemci

İşlemci için PLC sisteminin beyni denebilir. İşlemci, bu mantıksal denetleyicilerin yapısındaki fonksiyonları kontrol ederek parçaların ne yapıp ne yapmamaları gerektiğini söyler. Aynı zamanda bu mantıksal denetleyicilerin yapısında programları depolamak için gereken sistem hafızası da bulunur.

Giriş ve Çıkış

Giriş ve çıkış kartları sayesinde PLC sistemini üretim süreçlerinde yer alan diğer cihazlara bağlamak mümkün olur. Bu cihazlara örnek olarak transmitörler ve görüntüleme sistemleri gösterilebilir.

Farklı PLC Türleri

Farklı kullanım alanlarına ve görevlerine göre özelleştirilebilen PLC türleri vardır. Bu kısımda farklı programlanabilir mantıksal denetleyici türlerini ayrıntılı bir şekilde inceleyerek hangi programlanabilir mantıksal denetleyiciden nasıl faydalanabileceğinizi anlatacağız.

Modüler PLC

Modüler denetleyiciler, kartlar ve modüller aracılığıyla kapsamı genişletilebilen ve kullanıcıların farklı ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilen modüler yapılardır. Genellikle büyük ve kompleks endüstriyel otomasyon sistemlerinde kullanılırlar. Üretim tesislerinde kullanılmaları idealdir.

Kompakt PLC

Kompakt PLC, modüler programlanabilir mantıksal denetleyici sistemine göre daha küçük ve entegre bir yapıya sahiptir. Genellikle kendi bünyesinde tüm kontrol, giriş ve çıkış işlevlerini bir araya getirirler.

Kompakt programlanabilir mantıksal denetleyici sayesinde yer tasarrufu sağlanabilir. Özellikle küçük ölçekli otomasyon sistemleri için idealdir.

Endüstriyel Tabanlı PLC

Endüstriyel tabanlı PLC, geleneksel programlanabilir mantıksal denetleyicilerin gücünü bilgisayar sistemleriyle birleştirir. Bu programlanabilir mantıksal denetleyici sisteminde yüksek işlem gücü, geniş veri depolama kapasitesi ve gelişmiş iletişim özellikleri bir araya getirilir. Karmaşık ve özelleştirilmiş otomasyon uygulamaları için bu tür mantıksal denetleyici sistemleri idealdir.

PLC Avantajları ve Dezavantajları

Endüstriyel üretim süreçlerinde programlanabilir mantıksal denetleyicilerden yararlanmanın pek çok avantajı vardır. Bu avantajlar şu şekilde sıralanabilir:

Dayanıklılık

Programlanabilir mantıksal denetleyiciler, en zor koşullarda çalışacak şekilde, dayanıklı bir biçimde tasarlanmışlardır. Yüksek veya düşük sıcaklıktaki fabrika gibi ortamlarda çalışmak için idealdirler.

Kullanım Kolaylığı

PLC programlanması son derece kolaydır. Basit bir yazılım dili yoluyla programlanabilirler. Üstelik kullanımları da farklı pek çok endüstriyel sisteme göre daha kolaydır.

Uygunluk

Özellikle kurulum, bakım ve tamir masrafları düşünüldüğünde programlanabilir mantıksal denetleyicilerin kullanılması pek çok farklı endüstriyel sisteme göre daha uygun olarak öne çıkar.

Entegrasyon

PLC sistemleri kapsamlıca endüstriyel süreçleri yönetebilecek şekilde SCADA, HMI ve MES gibi sistemlerle entegre bir şekilde çalışabilirler.

Esneklik

Programlanabilir mantıksal denetleyici sistemleri, donanım modifikasyonu gerektirmeksizin yazılım özelleştirmeleriyle endüstriyel üretim süreçlerinde ihtiyaca yönelik değişimleri yapmanıza fırsat tanır.

Programlanabilir mantıksal denetleyici sistemlerini tercih etmenin bazı dezavantajları da vardır. Bu dezavantajlar şu şekilde listelenebilir:

Kompleks

Her ne kadar programlanabilir mantıksal denetleyici sistemlerinin yazılımla programlanması farklı endüstriyel sistemlere göre kolay olsa da, yine de yazılım bilen bir çalışan gerektirmektedir. Bu da fazladan maliyet demektir.

Güvenlik Riskleri

Programlanabilir mantıksal denetleyicilerin endüstriyel üretim sürecinde kullanılan diğer makineler ve akıllı sistemlerle entegre bir şekilde kullanılabilmesi güvenlik açıklarını da beraberinde getirir.

Maliyet

Programlanabilir mantıksal denetleyicilerin kullanımı uzun vadede uygun olsa da, ilk kurulum sırasında gerekecek donanım, yazılım ve programlama masrafları bu denetleyicileri pahalı bir seçenek haline getirebilir.

PLC Programlama ve Otomasyon

Nilus Mühendislik, endüstriyel otomasyonun temel bileşenlerinden olan programlanabilir mantıksal denetleyici hizmetleriyle sektörde öncü bir konumdadır. Programlanabilir mantıksal denetleyici sistemleri alanındaki derin bilgi birikimi ve teknik uzmanlığıyla müşterilerine en uygun çözümleri, her projeye ayrı bir titizlikle yaklaşarak sunar.

Sektördeki yeni teknolojileri ve trendleri güncel olarak takip eden Nilus Mühendislik, en son teknoloji uygulamalarla kurum ve kuruluşların verimini arttırmaya odaklıdır. PLC sistemleri üzerindeki yenilikçi yaklaşımlarıyla markaların rakipleri arasından sıyrılmasına yardımcı olur.

Nilus Mühendislik, programlanabilir mantıksal denetleyici hizmetlerinin güvenilirlik ve dayanıklılığını en üst seviyede tutmaya büyük özen gösterir. Kaliteli malzemeler kullanarak, titiz bir şekilde sistemlerini test ederek hizmet sunduğu işletmelerin sorunsuz bir şekilde, yüksek verimle işleyişlerini sürdürmeleri için farklı çözümler sunar.

Sık Sorulan Sorular

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]